Normen en (kern)waarden
We hebben allemaal wel eens iets gelezen over kernwaarden, maar wat zijn het eigenlijk? En wat hebben ze te maken met normen?
Het woord zegt het eigenlijk al: je kernwaarden zijn de kern van jou. Al je beslissingen en gedrag zijn daarop gebaseerd, of je dat nu leuk vindt, of niet. Weten wat je kernwaarden zijn geeft inzicht in wie jij bent. De dingen die je noemt als ik je vraag jezelf te omschrijven in drie woorden. Dat zijn kernwaarden.
Je normen zijn de dingen waar je in gelooft, die voortvloeien uit je kernwaarden. Als één van je kernwaarden "respect" is, is het voor jou heel logisch dat je nooit te laat komt. Dat getuigt immers niet van respect. Dat je mensen in eerste instantie niet tutoyeert kan er ook uit voortvloeien. Of dat je mensen in een vergadering laat uitspreken en je een enorme hekel hebt aan interrupties.
Je kernwaarden en je normen beïnvloeden jouw gedrag, ook op je werk. Als jij gehecht bent aan structuur kom jij niet tot je recht in een hak-op-de-tak-vergadering. En onofficiële overleggen bij de koffie-automaat zijn dan ook niet echt jouw ding. Om van het gebrek aan notulen nog maar te zwijgen.
Net zoals jij hebben organisaties ook kernwaarden. En ze doen er alles aan om die aan jou te laten weten via hun branding. Sommige organisaties spreken je aan en van andere krijg je de kriebels. Je kunt niet altijd precies uitleggen waarom het zo is, maar het is zo. Als je de kriebels krijgt, heeft die organisatie vaak andere kernwaarden dan jij.
En net als bij jou heeft een organisatie normen die daaruit voortvloeien. Zo zal een organisatie die "flexibiliteit" als kernwaarde heeft, zelden strakke roosters hebben. Of lange invullijsten voor medewerkers. Dat past simpelweg niet bij de kernwaarden. Vanuit die waarden ontstaan de normen binnen een organisatie en wordt de organisatiecultuur gevormd.
De waarden en normen van een organisatie komen tot uiting via de medewerkers, maar ook via andere communicatie. Via de branding bijvoorbeeld, of de manier waarop je aangesproken wordt in correspondentie. Of via een vacature.
Hoe lees ik de waarden (en normen) van de organisatie in een vacature?
Als je naar een vacature van een organisatie kijkt, geeft dat behoorlijk veel inzicht in de waarden van een organisatie. Je wil namelijk dat de medewerkers daarop aansluiten.
Kijk allereerst naar de hele vacature. Zit er wel of geen foto bij? Heeft de persoon op de foto "gewone" kleding aan of hele formele kleding, al dan niet inclusief stropdas? Lacht de persoon op de foto vriendelijk, of kijkt deze heel serieus?
Vooral in het stukje over de organisatie kun je veel informatie over de waarden van de organisatie terugvinden. Is de organisatie innovatief, competitief? Is er direct sprake van tutoyeren, of spreekt men in de derde persoon?
Soms kun je ze afleiden uit wat er staat. De kernwaarden heb ik even tussen haakjes gezet. Staat er in de functie-omschrijving iets als:
- geen 9-tot-5-mentaliteit (flexibiliteit)
- in een snel veranderende omgeving (flexibiliteit, competitief, innovatief)
- je eigen boontjes doppen, je mannetje staan (assertiviteit, gezag)
- samen met je collega’s (collegialiteit, behulpzaamheid)
Zo zie je dat een paar punten in een lijstje al 7 kernwaarden aanstippen. Je zou er zelfs nog meer kunnen koppelen aan bovenstaande punten. Hoe meer punten jij scoort, hoe beter jij bij deze organisatie past.
