Ontslag op staande voet, hoe werkt dat?

Je hebt de term vast wel eens gehoord, of er misschien wel eens mee te maken gehad: ontslag op staande voet. Met het beeld van iemand die roept: "Je bent ontslagen!" Met zo'n streng wijzende vinger naar de deur. En dan een in elkaar gedoken medewerker die afdruipt. In de werkelijkheid gaat het anders. Maar hoe dan?

Over het algemeen mag je in Nederland niet zomaar ontslagen worden. In de wet worden redenen opgesomd waaraan voldaan moet worden om tot ontslag over te gaan. En zelfs dan mag een werknemer zich bijna altijd tegen het ontslag verweren. Ontslag op staande voet is de zwaarste vorm van ontslag. De arbeidsovereenkomst wordt met onmiddellijke ingang beëindigd. Er moet dus echt wel iets aan de hand zijn.

Werkgevers

In artikel 7:678 van het Burgerlijk Wetboek wordt een opsomming gegeven van de dringende redenen voor een werkgever om een werknemer te ontslaan. Je kunt dan denken aan dronkenschap op de werkvloer, diefstal, mishandeling. Ook het bewust misleiden van een werkgever door te zeggen dat je diploma's hebt die je niet hebt, is een reden voor ontslag op staande voet.

Er is ook een "druppel-die-de-emmer-doet-overlopen"-reden. Bijvoorbeeld als jij categorisch te laat komt op je werk, en je doet je werk niet goed en de werkgever heeft dit herhaaldelijk tegen je gezegd. Ook is aangegeven dat de volgende keer de maat écht vol is en het gaat wéér mis. Dat is ook een reden voor ontslag op staande voet.

Ontslag op staande voet hoort altijd gemeld te worden op het moment dat de dringende reden plaatsvindt, met opgaaf van reden. Je werkgever heeft dus niet een paar dagen om na te denken en je dan alsnog op staande voet te ontslaan.

De meeste ontslagen op staande voet hebben als reden dat de werknemer verwijtbaar handelde of er is sprake van een verstoorde arbeidsrelatie. Een ontslag op staande voet loopt nagenoeg altijd via de rechter.

Een voorbeeld

Toen een werknemer werd teruggeplaatst naar de functie van accountmanager weigerde hij op zijn LinkedIn-profiel aan te passen dat hij niet meer werkte als consultant Sales, Marketing en PR. Ondanks herhaald aandringen door de werkgever weigert de werknemer "Marketing en PR" uit zijn LinkedIn-profiel te verwijderen. Hij wordt vervolgens op staande voet ontslagen.

De rechter oordeelt dat dit terecht is. De werknemer probeerde hiermee toekomstige werkgevers te misleiden.

Nog een voorbeeld

Een werknemer komt dronken op zijn werk en wordt naar huis gestuurd. De werkgever ontslaat hem direct op staande voet. De zaak komt voor de rechter, omdat de werknemer het hiermee oneens is. De rechter oordeelt in het voordeel van de werknemer aangezien het de eerste keer ooit was dat deze werknemer dronken op het werk verscheen. Omdat de werknemer eerder nog nooit iets had fout gedaan op zijn werk oordeelde de rechter dat een waarschuwing gegeven had moeten worden en hij niet direct ontslagen had moeten worden.

Werknemers

Ontslag op staande voet mag ook door een werknemer genomen worden. In artikel 7:679 van het Burgerlijk Wetboek wordt een overzicht gegeven van de redenen voor een werknemer om ontslag op staande voet te nemen. Je werkgever heeft je al maanden geen loon uitbetaald, bijvoorbeeld. Of je werkgever vraagt je dingen te doen die in strijd zijn met de wet. Dan mag je als werknemer ontslag op staande voet nemen en per direct opstappen.

Het is als je ontslag op staande voet neemt, belangrijk dat je aangeeft waarom je dit doet. Waarom is de reden dringend en wat was de voorgeschiedenis? Het is verstandig om dit zwart op wit te melden aan de werkgever.

Werkloosheidsuitkering

Als je ontslagen wordt op staande voet, heb je in principe geen recht op WW. Het UWV bepaalt of je verwijtbaar werkloos bent. Als dat zo is, krijg je geen WW-uitkering.

Als je zelf ontslag hebt genomen op staande voet, krijg je wel WW. In dat geval ben jij niet verwijtbaar werkloos.

Rechter

Zoals ik al eerder aangaf, kun je je in Nederland bijna altijd tegen je ontslag verweren. Als eerste kom je dan terecht bij een kantonrechter. Ben je het niet eens met de uitspraak van de kantonrechter? Dan kun je in beroep gaan. En ben je het met die uitspraak ook niet eens? Dan kun je zelfs nog in cassatie gaan. Aan die uitspraak ben je uiteindelijk gebonden.